ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Η ορθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής, η οποία ασχολείται με την διευθέτηση των δοντιών στα οδοντικά τόξα και την καθοδήγηση των γνάθων σε αρμονικές θέσεις μεταξύ τους, με σκοπό την αποκατάσταση της καλής λειτουργίας του στόματος και της αισθητικής του προσώπου.

Πρόκειται για μία από τις αναγνωρισμένες ειδικότητες της οδοντιατρικής συγκρινόμενη με όλες τις ανάλογες ειδικότητες της ιατρικής. Για την άσκηση της ορθοδοντικής απαιτούνται επιπλέον των γνώσεων του γενικού οδοντίατρου, ειδικές γνώσεις, οι οποίες αποκτώνται μετά το πτυχίο της Οδοντιατρικής Σχολής σε ολοκληρωμένα μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημίων του εσωτερικού ή του εξωτερικού.

Ο τίτλος του ορθοδοντικού χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας μετά από εξετάσεις. Έτσι, δικαιούνται να φέρουν τον τίτλο του ορθοδοντικού, μόνο όσοι έχουν τη σχετική βεβαίωση του Υπουργείου.

Ο ορθοδοντικός, δηλαδή ο ειδικευμένος πλέον οδοντίατρος, ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με το αντικείμενο της ορθοδοντικής.

Δεδομένου, ότι η ορθοδοντική ειδικότητα έχει πρόσφατα αναγνωριστεί στην Ελλάδα και ο αριθμός των ειδικευμένων ορθοδοντικών είναι περιορισμένος, συνιστάται στους ενδιαφερόμενους για ορθοδοντική θεραπεία να ελέγχουν προηγουμένως, μέσω των κατά τόπους Οδοντιατρικών Συλλόγων, εάν ο οδοντίατρος στον οποίο έχουν απευθυνθεί είναι ειδικός ορθοδοντικός.

Μερικές συμβουλές, για ένα γενικό έλεγχο των δοντιών των παιδιών σας, είναι οι παρακάτω:

-Παρατηρήστε τα δόντια του παιδιού σας. Αν προσέξετε στραβά δόντια, κενά ανάμεσα σε αυτά ή αν τα πάνω δόντια καλύπτουν εντελώς τα κάτω, πρέπει να επισκεφθείτε Ορθοδοντικό.

-Αν τα πάνω δόντια του παιδιού σας δεν εφάπτονται, αλλά απέχουν από τα κάτω, υπάρχει δηλαδή χάσμα ανάμεσά τους, αυτό είναι σημάδι ορθοδοντικού προβλήματος.

-Τα "πεταχτά" πάνω δόντια είναι δυνατό να σπάσουν σε περίπτωση πτώσης του παιδιού και καλό είναι να γίνει έγκαιρη πρόληψη.

-Η ανάπτυξη της κάτω γνάθου πιο μπροστά από την πάνω δείχνει σοβαρή ορθοδοντική ανωμαλία, που πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα.

-Η στενή υπερώα και τα πάνω δόντια που ‘’κλείνουν’’ πιο μέσα από τα κάτω δόντια μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε ασυμμετρία του προσώπου, αν δε θεραπευθεί άμεσα.

-Αν υπάρχουν πρόωρες απώλειες παιδικών δοντιών από τερηδόνα, επισκεφθείτε τον ειδικό για να σας συμβουλέψει.

-Η παρατεταμένη χρήση πιπίλας, ο θηλασμός του δακτύλου και η συνεχιζόμενη αναπνοή από το στόμα (αντί της φυσιολογικής από τη μύτη) συμπληρώνουν την εικόνα για υποψήφια ορθοδοντική θεραπεία.

Φυσικά, αυτά είναι μόνο κάποια από τα σημάδια παρουσίας ορθοδοντικού προβλήματος, αφού μόνο η λεπτομερής εξέταση από τον Ορθοδοντικό θα αποκαλύψει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος αυτού.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ορθοδοντική Εταιρία, η ηλικία των 7 ετών, είναι η ιδανική ηλικία για τον πρώτο ορθοδοντικό έλεγχο. Σε αρκετές περιπτώσεις όπως π.χ. σε αγενεσίες (όταν λείπει κάποιο από τα μόνιμα δόντια του παιδιού), βλαβερές ή επιβλαβείς συνήθειες (δακτυλισμός, πιπίλα), εμφανή προβλήματα ανάπτυξης (Τάξη ΙΙΙ, Ασύμμετρη Δήξη) μπορεί να γίνει ένας έγκαιρος προγραμματισμός και θεραπεία.

Η έναρξη της θεραπείας σε μικρά παιδιά (6-7 χρονών) ενδείκνυται στις περιπτώσεις που επιθυμούμε να περιορίσουμε την επιδείνωση κάποιων ορθοδοντικών ανωμαλιών, που σε μεγαλύτερη ηλικία (π.χ την εφηβεία) θεραπεύονται σχετικά δύσκολα. Τέτοιες ανωμαλίες είναι η σκελετική δυσαρμονία μεταξύ της άνω και κάτω γνάθου, οι χασμοδοντίες, οι σταυροειδείς συγκλείσεις και η έντονη έλλειψη χώρων για την ανατολή των μονίμων δοντιών. Σε αυτή την πρώιμη ορθοδοντική φάση θεραπεύουμε εύκολα τις ανωμαλίες που προαναφέραμε και με σταθερά αποτελέσματα. Γενικά το πιθανότερο είναι να χρειαστεί μια δεύτερη συμπληρωματική φάση.

Η δεύτερη φάση της ορθοδοντικής θεραπείας με τα σιδεράκια πραγματοποιείται όταν έχουν ανατείλει στο στόμα σχεδόν όλα τα δόντια του παιδιού (γύρω στα 10-12). Σκοπός της θεραπευτικής αυτής φάσης είναι να ‘’ισιώσουμε’’ όλα τα δόντια και να επιτύχουμε την αρμονική σύγκλειση της πάνω και κάτω οδοντοστοιχίας. Το βασικό κριτήριο για το χρονικό σημείο έναρξης μιας πλήρους ορθοδοντικής θεραπείας με ‘’σιδεράκια’’ είναι η οδοντική ηλικία του παιδιού (πόσα και ποια μόνιμα δόντια έχουν ανατείλει στο στόμα), η οποία δεν συμπίπτει αναγκαστικά με την πραγματική (χρονολογική) ηλικία του παιδιού.

Τα δόντια τις πρώτες 2-3 μέρες μετά από κάποιες επισκέψεις, είναι αρκετά ευαίσθητα κυρίως κατά τη μάσηση και γενικά όταν έρχονται σε επαφή μεταξύ τους. Σε κάθε περίπτωση ο πόνος που αναπτύσσεται είναι εύκολα ανεκτός και εξαρτάται τόσο από το επίπεδο διέγερσης που διαφέρει σε κάθε άτομο όσο και από τις δυνάμεις που ασκούνται και τον ρυθμό ενεργοποίησης των ορθοδοντικών συσκευών.

Οι ασθενείς που φοράνε σιδεράκια θα πρέπει να αποφεύγουν τα σκληρά, κολλώδη, τραγανά τρόφιμα. Παράλληλα, απαιτείται καλή στοματική υγιεινή όπου ο ορθοδοντικός θα σας υποδείξει τον σωστό τρόπο φροντίδας του στόματος σας.

Όχι βέβαια. Μάλιστα ο αριθμός ενηλίκων που φορούν σιδεράκια αυξάνεται παγκοσμίως. Όλο και περισσότεροι ενήλικες θέλουν να φτιάξουν τα δόντια τους, για αισθητικούς αλλά και για λόγους υγείας και μακροζωίας της οδοντοστοιχίας τους (φθορά, προ-προσθετική ορθοδοντική, περιοδοντικά προβλήματα κ.α.). Για εκείνους που είναι διστακτικοί ή απλά η δουλειά τους δεν τους επιτρέπει να φορούν σιδεράκια, υπάρχει η λύση των γλωσσικών ή των ναρθήκων (δείτε την επόμενη ερώτηση), που είναι "αόρατες" επιλογές.

-Υπάρχουν τα "αισθητικά" σιδεράκια τα οποία τοποθετούνται όπως τα μεταλλικά αλλά έχουν "λευκό" ή διαφανές χρώμα.

-Για πραγματικά αισθητική και αόρατη θεραπεία υπάρχουν τα γλωσσικά σιδεράκια που είναι όπως τα απλά, αλλά τοποθετούνται στην εσωτερική πλευρά των δοντιών και δεν φαίνονται καθόλου εξωτερικά.  Η τεχνική είναι πολύ απαιτητική και ο ορθοδοντικός πρέπει να έχει ειδική εκπαίδευση και τριβή με το αντικείμενο. Τα γλωσσικά σιδεράκια μπορούν να διορθώσουν σχεδόν οποιοδήποτε πρόβλημα.

-Τέλος υπάρχουν τα ναρθηκάκια τα οποία είναι πλήρως διαφανή και κινητά (τα βγάζετε για να φάτε, τα πλένετε και τα φοράτε ξανά). Δεν τοποθετείται τίποτα ακίνητο στο στόμα του ασθενούς. Αυτό τα κάνει πολύ ελκυστικά για τους ενήλικες καθώς δεν αλλάζουμε τις συνήθειες μας, αφού τρώμε χωρίς τίποτε στο στόμα και μπορούμε να καθαρίζουμε με άνεση τα δόντια μας όπως πριν. Κατάλληλος για να ελέγξει αν αυτή η τεχνική είναι για σας, είναι φυσικά η ορθοδοντικός σας.

Σήμερα, για να διορθώσουμε την κακή θέση των δοντιών ή των γνάθων, χρησιμοποιούμε μία πλειάδα μεθόδων: πάγιες (ακίνητες) συσκευές, διάφορα «μασελάκια» που τα παιδιά φορούν καθημερινά ή τα σιδεράκια που παραμένουν κολλημένα πάνω στα δόντια. Τα σιδεράκια μπορεί να είναι μεταλλικά, διάφανα ή και "γλωσσικά" (εσωτερικά). Επίσης, υπάρχει και η εναλλακτική λύση ορθοδοντικής θεραπείας, με τους διαφανείς νάρθηκες INVISALIGN.

Τα ίσια δόντια και η καλή επαφή των πάνω και των κάτω δοντιών (σωστή σύγκλειση) βελτιώνει τη λειτουργία δοντιών και γνάθων. Εξασφαλίζετε έτσι την υγεία και την καλή λειτουργία δοντιών και γνάθων, για όλη σας τη ζωή. Η ορθοδοντική, μεταξύ άλλων, είναι μία υψηλή μορφή πρόληψης προβλημάτων που σχετίζονται με τις κροταφογναθικές αρθρώσεις και τα οποία μπορεί να συνδυαστούν με ημικρανίες και αυχενικό σύνδρομο. Επίσης, τα ίσια δόντια βουρτσίζονται ευκολότερα, άρα παραμένουν και ευκολότερα καθαρά και υγιή. Σε περίπτωση που χρειασθείτε κάποια εργασία από τον Οδοντίατρό σας, αυτή εκτελείται ευκολότερα, αν τα δόντια σας είναι εντάξει από ορθοδοντικής άποψης.

Η διατήρηση είναι απαραίτητη διότι το στοματογναθικό σύστημα είναι δυναμικό και όχι στατικό. Οι φυσιολογικές φθορές των δοντιών και η δευτερογενής ανάπτυξη του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος συνθέτουν ένα περιβάλλον μεταβολών. Για να διατηρήσουμε, για όλη μας τη ζωή, το αποτέλεσμα που πετύχαμε με τη βοήθεια της Ορθοδοντικής, χρειάζεται σταθεροποίηση. Τα δόντια, μετά την αφαίρεση των ορθοδοντικών συσκευών (σιδεράκια), έχουν την τάση επιστροφής στις αρχικές τους θέσεις, διότι το οστό πάνω στο οποίο στηρίζονται δεν αποκτά άμεσα την παλιά του δομή. Η διατήρηση του αποτελέσματος επιτυγχάνεται είτε με τη χρήση κινητών ορθοδοντικών συσκευών που φορά ο ασθενής είτε και με τη συγκόλληση ενός ειδικού ορθοδοντικού σύρματος στην εσωτερική επιφάνεια των μπροστινών δοντιών.

Επειδή οι φρονιμίτες είναι τα τελευταία δόντια που ανατέλλουν στο στόμα μας είναι πιθανό όταν ανατέλλουν να μη βρίσκουν επαρκή χώρο για να πάρουν τις θέσεις τους στις γνάθους. Κατά συνέπεια πιέζουν τα άλλα δόντια που βρίσκονται μπροστά τους και μπορεί να οδηγήσει σε συνωστισμούς δοντιών. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να φορούν τις συγκρατητικές συσκευές και να τηρούν τις οδηγίες της ορθοδοντικού.

Η επιτυχία της ορθοδοντικής θεραπείας προϋποθέτει έναν ειδικό ορθοδοντικό και ένα συνεπή ασθενή.

Ο ασθενής είναι συνεπής κατά την διάρκεια της θεραπείας, όταν ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του ορθοδοντικού για την χρήση των ορθοδοντικών μηχανισμών, τηρεί τα ραντεβού του και φροντίζει να έχει άψογη στοματική υγιεινή. Αυτό σημαίνει ότι οφείλει να πλένει αποτελεσματικά τα δόντια του 3 φορές την ημέρα μετά τα βασικά γεύματα, αποφεύγοντας ενδιαμέσως γλυκά, καραμέλες και τσίχλες. Μόνο έτσι επιτυγχάνεται ο στόχος της θεραπείας στο συντομότερο δυνατό χρόνο.

Όσον αφορά την διάρκεια της θεραπείας, αυτή ποικίλλει από μερικούς μήνες μέχρι κάποια χρόνια, ανάλογα με τη φύση και τη βαρύτητα του προβλήματος.